Τμήμα Φιλολογίας

To Τμήμα Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.) αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους και ταυτόχρονα μεγαλύτερους ακαδημαϊκούς φορείς της χώρας, ο οποίος διαδραμάτισε από τα πρώτα χρόνια του νεοσύστατου ελληνικού Κράτους σημαίνοντα ρόλο στην επιστημονική και εκπαιδευτική πορεία της χώρας, με σταθερή προσήλωση στις ανθρωπιστικές αξίες και τον πολιτισμό.

Αποτελεί ακαδημαϊκό φορέα της Φιλοσοφικής Σχολής και ιδρύθηκε ως αναπόσπαστο μέρος της στις 31-12-1836/12-01-1837 (ΦΕΚ 86/1836). Εξελίχθηκε διοικητικά και ακαδημαϊκά ως αυτοτελές Τμήμα το 1984 (ΦΕΚ 160/1984), και σήμερα το Τμήμα Φιλολογίας αποτελεί το μεγαλύτερο Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α., με σταθερό  προσανατολισμό στη διάδοση και την ενίσχυση των πολιτισμικών αγαθών, τα οποία αντιλαμβάνεται ως εξαιρετικά σημαίνον εθνικό κεφάλαιο.

Ως προς τους ακαδημαϊκούς και εκπαιδευτικούς του στόχους το Τμήμα Φιλολογίας

• παρέχει ποιοτική και εξειδικευμένη επιστημονική γνώση που αφορά τους επιμέρους τομείς των Ανθρωπιστικών Επιστημών και προβάλλει τις Ανθρωπιστικές Σπουδές ως εθνικό πολιτισμικό αγαθό
• εκπαιδεύει με υψηλά επιστημονικά και παιδαγωγικά κριτήρια Φιλολόγους, οι οποίοι στελεχώνουν ως Καθηγητές τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
• διαμορφώνει επιστήμονες ικανούς να προσφέρουν σημαντικό έργο σε τομείς που συνδέονται με την πνευματική παραγωγή της χώρας και τη Δημόσια Διοίκηση
• παρέχει μέσω των μελών Δ.Ε.Π. ειδικές γνώσεις στην Πολιτεία και εν γένει παρεμβαίνει στην οργάνωση της εκπαιδευτικής πολιτικής της χώρας
• προωθεί τα ιδεώδη του Ανθρωπισμού ως αξίες που συντελούν στη συνοχή και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του κοινωνικού συνόλου

Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που καθιστούν το Τμήμα ανταγωνιστική επιλογή για τους υποψήφιους φοιτητές συνίστανται

• στο ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο διδασκόντων και διδασκομένων (διδάσκοντες με διδακτορικό αξιώσεων από ελληνικά και ξένα Πανεπιστήμια και ποιοτικό επιστημονικό έργο, διδασκόμενοι που εισέρχονται στο Τμήμα με τις υψηλότερες επιδόσεις στις Πανελλήνιες εξετάσεις)
• στο νέο, ευέλικτο και επικαιροποιημένο πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών.
• στη λειτουργία τριών διαφορετικών και μη επικαλυπτόμενων Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών (στα οποία περιλαμβάνονται ένα διατμηματικό και ένα διιδρυματικό-διεπιστημονικό)
• στο σχεδιασμό καινοτόμων δράσεων, οι οποίες συνδέονται με τις νέες προκλήσεις του σύγχρονου ελλαδικού και διεθνούς γίγνεσθαι, όπως ο σχεδιασμός νέων χρηματοδοτούμενων ερευνητικών προτάσεων
• στην επικαιροποίηση της γνώσης των παλαιών αποφοίτων του μέσω της δια βίου μάθησης και επιμόρφωσης
• στη σύνδεση του Τμήματος με την κοινωνία και τις ανάγκες της

Το οργανόγραμμα του Τμήματος περιλαμβάνει

• Τους φοιτητές (προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς, υποψήφιους διδάκτορες, μεγάλο αριθμό ξένων φοιτητών, στους οποίους περιλαμβάνονται όσοι φοιτούν στο πλαίσιο προγραμμάτων, όπως το Erasmus, ή διδάσκονται την ελληνική στο Διδασκαλείο της Ελληνικής ως ξένης γλώσσας, την επιστημονική και διοικητική ευθύνη του οποίου έχει το Τμήμα)
• τα μέλη ΔΕΠ (περί τα 70)
• τα μέλη Ε.ΔΙ.Π. και Ε.Τ.Ε.Π.
• το διοικητικό προσωπικό
• τους επιμέρους γνωστικούς Τομείς: Τομέα Κλασικής Φιλολογίας (με γνωστικά αντικείμενα Αρχαία Ελληνική Φιλολογία και Λατινική Φιλολογία), Τομέα Βυζαντινής Φιλολογίας και Λαογραφίας, Τομέα Νεοελληνικής Φιλολογίας, Τομέα Γλωσσολογίας
• τα Σπουδαστήρια-Βιβλιοθήκες (Κλασικής Φιλολογίας, Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας. Γλωσσολογίας, Λαογραφίας)
• τα ερευνητικά Εργαστήρια (γενικού και ειδικού σκοπού)
• τη Γραμματεία του Τμήματος
• τις Γραμματείες των Τομέων
• το Πρόγραμμα Σπουδών που προβλέπει τρεις γνωστικές Κατευθύνσεις Προπτυχιακών Σπουδών (Κλασικής Φιλολογίας, Μεσαιωνικής- Νεοελληνικής Φιλολογίας, Γλωσσολογίας) και πλήθος ειδικών αντικειμένων
• τα τρία Μεταπτυχιακά Προγράμματα

Το Τμήμα συνθέτει μια δυναμική ακαδημαϊκή οντότητα που

• συμβαδίζει με τις σύγχρονες εξελίξεις
• αναπτύσσεται και εκσυγχρονίζεται διαρκώς
• συνδέεται με τις κοινωνικές ανάγκες

Συνοπτικά, βασικό στόχο του Τμήματος αποτελεί η ανάδειξη του πολιτισμού και των αρχών τις οποίες υπηρετεί ως κατεξοχήν Τμήμα των Ανθρωπιστικών Επιστημών, καθώς τοποθετεί τον εκπαιδευόμενο προπτυχιακό και μεταπτυχιακό φοιτητή και τους αποφοίτους του στο κέντρο μιας νέας παραγωγικής διαδικασίας, που έχει ως στόχο την αξιοποίηση υψηλών προϊόντων του ευρωπαϊκού πολιτισμού και τη διάχυσή τους προς όλον τον κόσμο.

Ο σχεδιασμός του νέου προγράμματος προπτυχιακών σπουδών (ΠΠΣ) έγινε με σύγχρονες επιστημονικές και παιδαγωγικές μεθόδους. Δόθηκε έμφαση στην ορθή κατανομή των γνωστικών αντικειμένων και στη σωστή κλιμάκωση των μαθημάτων στα οκτώ εξάμηνα  σπουδών. Όλα τα μαθήματα του προγράμματος είναι τρίωρα. Το ΠΠΣ του Τµήµατος Φιλολογίας περιλαµβάνει εξήντα (60) µαθήµατα µε 3 ώρες εβδομαδιαίας διδασκαλίας το καθένα.

Κατά το χειμερινό και εαρινό εξάμηνο του Α΄ έτους οι φοιτητές παρακολουθούν γενικά εισαγωγικά µαθήµατα (µαθήµατα γενικού υποβάθρου) και αποκτούν βασικές γνώσεις.

Στην αρχή του χειμερινού εξαμήνου του Β΄έτους οι φοιτητές επιλέγουν μία εκ των τριών κατευθύνσεων για την εξειδίκευσή τους στην Αρχαία Ελληνική και Λατινική Φιλολογία, στη Μεσαιωνική/Βυζαντινή και Νεοελληνική Φιλολογία και στη Γλωσσολογία αντίστοιχα.

Τα µαθήµατα διαιρούνται σε υποχρεωτικά, επιλογής (από τα προσφερόµενα στο πρόγραµµα σπουδών του Τµήµατος αλλά και από τα Τµήµατα Ιστορίας-Αρχαιολογίας και Φιλοσοφίας-ΠαιδαγωγικήςΨυχολογίας του ΕΚΠΑ) και ελεύθερης επιλογής (από πολλά Τµήµατα και Σχολές του ΕΚΠΑ, καθώς και από πανεπιστήµια του εξωτερικού µέσω των προγραµµάτων κινητικότητας). Με αυτόν τον τρόπο ενθαρρύνεται η διεπιστηµονικότητα και επιτυγχάνεται τόσο ο στόχος της εξειδίκευσης όσο και η σφαιρική κατάρτιση των φοιτητών, καθώς το πτυχίο που τους παρέχεται είναι ενιαίο.

Τα υποχρεωτικά αλλά και κατ’ επιλογήν µαθήµατα παιδαγωγικής κατάρτισης που έχουν ενσωµατωθεί στο ΠΠΣ και προσφέρονται από το Τµήµα ΦιλοσοφίαςΠαιδαγωγικής-Ψυχολογίας (συνολικά 12), σε συνδυασµό µε τα παιδαγωγικού περιεχοµένου µαθήµατα του Τµήµατος, στοχεύουν στην πιστοποιηµένη διδακτική και παιδαγωγική επάρκεια των αποφοίτων, για την αναζήτηση εργασίας στον
εκπαιδευτικό τοµέα.

Οι μαθησιακοί αυτοί στόχοι επιτυγχάνονται με την οµαλή µετάβαση των φοιτητών στα διάφορα στάδια σπουδών. Για τα δύο πρώτα έτη, προβλέπονται επτά (7) µαθήµατα ανά εξάµηνο (σύνολο 28 µαθήµατα). Το περισσότερα µαθήµατα των δύο πρώτων εξαµήνων είναι γενικού υποβάθρου, ενώ τα µαθήµατα των δύο επόµενων είναι κυρίως ειδικού υποβάθρου. Η εξειδίκευση συνεχίζεται και εντείνεται στα επόµενα δύο έτη µε οκτώ (8) µαθήµατα ανά εξάµηνο (σύνολο 32 µαθήµατα). Τα µαθήµατα αυτά είναι κυρίως  ειδίκευσης γενικών γνώσεων και ανάπτυξης δεξιοτήτων. Εδώ εντάσσονται τα σεµινάρια, στα οποία οι φοιτητές, κατανεµηµένοι σε ολιγοµελή κλιµάκια, έρχονται σε αµεσότερη επαφή µε την ερευνητική διαδικασία και ασκούνται στη σύνταξη και παρουσίαση επιστηµονικής εργασίας. Αντίστοιχη λειτουργία επιτελεί η εκπόνηση πτυχιακής εργασίας υπό την ατοµική καθοδήγηση από µέλος ΔΕΠ.

Οι φοιτητές για τη λήψη του πτυχίου τους οφείλουν να συγκεντρώσουν 240 ECTS. H Γραμματεία του Τµήµατος Φιλολογίας χορηγεί σε όλους τους αποφοίτους Πιστοποιητικό Αναλυτικής Βαθµολογίας στην Ελληνική, στο οποίο αναγράφονται τα προσωπικά τους στοιχεία, ο µέσος όρος της συνολικής βαθµολογίας τους, όλα τα µαθήµατα του ΠΠΣ στα οποία εξετάστηκαν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους µε τη βαθµολογία τους, καθώς και οι πιστωτικές µονάδες (ECTS) του κάθε µαθήµατος. Κατόπιν αιτήµατος του αποφοίτου στη Γραµµατεία, χορηγείται Παράρτηµα Διπλώµατος (Diploma Supplement) στην Αγγλική, για χρήση του στο εξωτερικό (µεταπτυχιακές σπουδές, εργασία κλπ).

Οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν τις σπουδές ενός εξαμήνου σε Πανεπιστήμιο του εξωτερικού με το  Πρόγραμμα ERASMUS.

ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ
Στην Κατεύθυνση Κλασικής Φιλολογίας προσφέρονται τα εξής τρίωρα μαθήματα: 27 Κλασικής Φιλολογίας (μέχρι 19 μαθήματα Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας [16 Υποχρεωτικά, 1 Υποχρεωτικό Επιλογής και 2 Επιλογής] και μέχρι 9 Λατινικής Φιλολογίας [8 Υποχρεωτικά και 1 Επιλογής]), μέχρι 25 μαθήματα από άλλα αντικείμενα του Τμήματος Φιλολογίας (Βυζαντινή Φιλολογία, Νεοελληνική Φιλολογία, Γλωσσολογία, Λαογραφία, από τα οποία τα 22 Υποχρεωτικά και Υποχρεωτικά Επιλογής και τα 3 Επιλογής), μέχρι 12 από τα Τμήματα Ιστορίας και Αρχαιολογίας και Φιλοσοφίας – Παιδαγωγικής – Ψυχολογίας (εκ των οποίων 8 Υποχρεωτικά, 2 Υποχρεωτικά επιλογής και 2 Επιλογής), και επίσης 1 σεμινάριο Κλασικής Φιλολογίας. Αρκετά από τα μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών παρέχουν τη δυνατότητα εσωτερικών επιλογών μεταξύ διαφορετικών αντικειμένων του ίδιου μαθήματος.

ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ–ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ (ΜΝΕΦ)
Στην Κατεύθυνση ΜΝΕΦ προσφέρονται τα εξής τρίωρα μαθήματα: 19 Νεοελληνικής Φιλολογίας (11 υποχρεωτικά και 8 επιλογής), 9 Βυζαντινής Φιλολογίας (7 Υποχρεωτικά και 2 Επιλογής), 28 από άλλα αντικείμενα του Τμήματος Φιλολογίας (Αρχαία Ελληνική Φιλολογία, Λατινική Φιλολογία, Γλωσσολογία, Λαογραφία, από τα οποία τα 22 Υποχρεωτικά, τα 6 Επιλογής) και 12 από τα Τμήματα Ιστορίας και Αρχαιολογίας και Φιλοσοφίας – Παιδαγωγικής – Ψυχολογίας (τα 10 Υποχρεωτικά, τα 2 Επιλογής), και 8 σεμινάρια Νεοελληνικής Φιλολογίας. Αρκετά από τα μαθήματα του προγράμματος σπουδών παρέχουν τη δυνατότητα εσωτερικών επιλογών μεταξύ διαφορετικών επί μέρους αντικειμένων του ίδιου ευρύτερου γνωστικού αντικειμένου.

ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ
Στην Κατεύθυνση Γλωσσολογίας προσφέρονται τα εξής τρίωρα μαθήματα: 18 μαθήματα Γλωσσολογίας (16 Υποχρεωτικά και 2 Επιλογής), 40 από άλλα αντικείμενα του Τμήματος Φιλολογίας (Αρχαία Ελληνική Φιλολογία, Λατινική Φιλολογία, Νεοελληνική Φιλολογία, Βυζαντινή Φιλολογία, Λαογραφία από τα οποία τα 29 υποχρεωτικά και τα 11 επιλογής), 11 από τα Τμήματα Ιστορίας και Αρχαιολογίας και Παιδαγωγικής – Φιλοσοφίας – Ψυχολογίας (τα 5 Υποχρεωτικά, τα 6 Επιλογής) και 2 Ελεύθερης Επιλογής. Αρκετά από τα μαθήματα του προγράμματος σπουδών παρέχουν τη δυνατότητα εσωτερικών επιλογών μεταξύ διαφορετικών επί μέρους αντικειμένων του ίδιου ευρύτερου γνωστικού αντικειμένου.

Οδηγός Σπουδών