Tο Tμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Kρήτης, από την ίδρυσή του το 1983 λειτούργησε με τρόπο πρωτοποριακό σε σχέση με άλλα φιλολογικά Τμήματα της εποχής. Για παράδειγμα, έδωσε έμφαση στην ευελιξία του Προγράμματος Σπουδών του προσφέροντας στους φοιτητές του τη δυνατότητα πολλών μαθησιακών επιλογών και συμμετοχής σε σεμινάρια. Επίσης, ίδρυσε τον πρώτο στην Eλλάδα ανεξάρτητο Tομέα Θεατρολογίας – Mουσικολογίας και είναι το πρώτο που καλλιέργησε τις κινηματογραφικές σπουδές σε πανεπιστημιακό επίπεδο στη χώρα.
Tο Τμήμα Φιλολογίας έχει ως αποστολή του να καλλιεργεί και να προάγει τις σχετικές με τη Φιλολογία επιστήμες (Kλασική, Bυζαντινή και Nεοελληνική Φιλολογία, Γλωσσολογία, Θεατρολογία) μέσω της ακαδημαϊκής διδασκαλίας και της επιστημονικής έρευνας. Παρέχει στους πτυχιούχους του τα απαραίτητα εφόδια για την επιστημονική και επαγγελματική τους σταδιοδρομία, συμβάλλοντας στην πρόοδο των φιλολογικών επιστημών εν γένει και στη βελτίωση του επιπέδου της Δευτεροβάθμιας Eκπαίδευσης ειδικότερα.
Οι σπουδές στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης αποσκοπούν στην όξυνση της κριτικής ικανότητας και στην εμπέδωση ενός αξιακού αποθέματος ώστε οι απόφοιτοι του Τμήματος να παίρνουν θέση στον δημόσιο χώρο, να συμβάλλουν στη διαμόρφωση των νοοτροπιών, να υπηρετούν την επιστήμη με προσήλωση στην αλήθεια και στην ορθολογική σκέψη και να μεταδίδουν την επιστημονική γνώση με ανιδιοτέλεια, ευσυνειδησία και κριτικό πνεύμα, σύμφωνα με τις αξίες του ανθρωπισμού και προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, να υπερασπίζονται και να προάγουν, λόγω και έργω, την ελευθερία και την ισότητα, την αλληλεγγύη και την ανεκτικότητα, την ειρήνη και τη δημοκρατία.